మనసులో ఏదో లక్ష్యం అంకురిస్తుంది. చాలా మందిలో ఆ లక్ష్యం సాకారం కాకుండా అలాగే ఉండి పోతుంది. కొందరిలో అది పెరిగి పెరిగి ఒక మహావృక్షమైపోతుంది. తన చుట్టూ ఉండే ఎందరికో నీడగా, ఒక అండగా నిలబడుతుంది. కానీ, అన్ని లక్ష్యాలూ ఆ స్థాయికి చేరుకుంటాయా అంటే లేదు. వినడానికి చేదుగా అనిపించవచ్చేమో కానీ, అత్యధిక లక్ష్యాలు వైఫల్యాలనే మూటకట్టుకుంటాయి. అందుకు ఒకటా రెండా? కారణాలు అనేకం.
అనుకోకుండా రోడ్డు మీద కలసిన ఒకతను నా స్నేహితుడికి ఎవరి గురించో చెబుతున్నాడు. అవే వీ నేను పట్టించుకోలేదు గానీ, మాటల మధ్యలో ఆ వ్యక్తి గురించి చెబుతూ 'ఆయనో వాయుపుత్రుడులే' అన్నాడు. ఆ మాటకు అర్థమేమిటో నాకేమీ బోధపడలేదు. నేనలా దిక్కులు చూస్తూ ఉండిపోయాను. వారి సంభాషణ ముగిసిపోతున్న సమయంలో"ఇందాక ఎవరినో మీరు వాయుపుత్రుడు అన్నారు.
ఆమాటకు అర్థం ఏమిటండి? అన్నాను. ఆయన ఫక్కున నవ్వి " కాస్త గుట్టుగా ఉంచడానికి ఆ మాట వాడతాను. వాయుపుత్రుడు అంటే గాలి మనిషండి. నేను చెప్పే వాడి ధోరణే అది. గాలివాటంగా ఎటు పడితే అటు కొట్టకుపోతుంటాడే తప్ప ఎక్కడా స్థిరంగా ఉండడు'' అన్నాడు. "ఒక లక్ష్యం అంటూ లేని వాడు గాలి మనిషి కాక మరేమవుతాడు?''అంటూ లోలోన నా మనసు గొణుక్కుంటోంది. ఏమైనా ఈయన భలే తమాషా మనిషిలే అనిపించింది. అయితే, ఈ నిలకడలేని తనాన్ని గురించి ఎవరినైనా ప్రశ్నిస్తే వారి నుంచి వచ్చే సమాధానాలు తమాషాగా మాత్రం ఉండవు.
అనుకుంటే మాత్రం?
"ఏమేమో అనుకున్నాను. ఎంతో సాధించాలనుకున్నాను. కానీ, ఏమయ్యింది? వరదల్లో ఊళ్లు కొట్టుకుపోయినట్లు, కాల ప్రవాహంలో ఏళ్లు గడిచిపోయాయి. కానీ, నేను అనుకున్న వాటిలో కనీసం ఒక్కటంటే ఒక్కటైనా నెరవేరలేదు. బంగారం ముట్టుకున్నా మట్టి అయిపోతుంటే నేను మాత్రం ఏంచేయగలను? అందుకే ఇక ఏమనుకునీ ప్రయోజనం లేదని తేల్చేసుకుని జీవితం ఎటు తీసుకు వెళితే అటు వెళ్లిపోవ డానికే నిర్ణయించుకున్నాను.''అంటూ కొందరు కొండంత నిర్లిప్తతను వ్యక్తం చేస్తుంటారు. అయితే,ఎంతసేపూ "అనుకున్నానూ అనుకున్నానూ'' అనడమే కానీ అనుకున్నది నె రవేరడానికి చేసిందేమిటి? ఆ చేసింది ఏ స్థాయిలో? అని ప్రశ్నించుకుంటే చాలా సార్లు సరియైన సమాధానమే రాదు.
అపజయానికి వేయి దారులు
అయినా అనుకోవడంతోనే అంతా అయిపోదు కదా! ఒక లక్ష్యంగా అనుకోవడానికి ముందు మన పరిమితులు, మన శక్తి సామర్థ్యాల మీద చాలా సార్లు మనకో అంచనాయే ఉండదు. ఎన్ని వనరులు సమకూర్చుకోవాలి? ఎన్ని వ్యూహాలు సిద్ధం చేసుకోవాలి? ఎంత సేపూ విజయావకాశాల మీదే తప్ప మునుముందు ఎదురయ్యే ప్రమాదాల గురించిన అంచనా లేకపోతే ఎలా?నిజానికి మనిషిని నిలబెట్టేందుకు వచ్చే విజయానికి ఒకే దారి ఉంటుంది.
పడగొట్టాలని చూసే అపజయానికి మాత్రం వేయి దారులు ఉంటాయి. వాటిని నిరోధించడంలో ఏ కాస్త అప్రమత్తంగా ఉన్నా అపజయమే మిగులుతుంది. ఈ విషయంలో మానసిక వేత్త ఆండ్రే మౌరిస్ కొంత భిన్నమైన అభిప్రాయాన్ని వ్యక్తం చేస్తాడు. " చాలా మంది తాము అనుకున్నది నెరవేరలేదని చెబుతారేగానీ, వాస్తవానికి వారు వాటి గురించి అంత బలంగా అనుకున్నదే లేదు'' అంటాడు. ఈ మాటలు లక్ష్యం వెనుకున్న మూలాల్నే నిలదీస్తుంది. మన సంకల్పాలు చాలా సార్లు ఇంత బలహీనంగా ఉంటున్నాయా? అనిపిస్తుంది.
అంతే స్థిరంగా...
జీవితంలోని కొన్ని సంఘటనలు ఒక్కోసారి మనసును అమితంగా ప్రభావితం చేస్తాయి. ఆ ప్రభావాల్లోంచే బలమైన కోరికలు అంకురిస్తాయి. ఈ కోరికలే కొందరిలో క్రమంగా విస్తరిస్తూ లక్ష్యాలుగా మారతాయి. ఒక దశలో కోరికలు వేరు, లక్ష్యాలు వేరు అనిపించేంత వ్యత్యాసం ఈ రెంటికీ మధ్య ఏర్పడుతుంది. వాస్తవానికి కోరికలు ఎప్పుడూ ఒక వ్యక్తిని లేదా ఒక కుటుంబాన్ని అశ్రయించే ఉంటాయి.
కోరికలెప్పుడూ స్వీయ సుఖాన్నే కోరుకుంటాయి. ఆ సుఖం దక్కకపోతే చతికిలబడతాయి. లక్ష్యాల గురి వేరు. అవి వ్యక్తిగత గుడారాల్లో ఇమడలేవు. తమ కుటుంబానికి ఆవల ఉండే మిగతా వారి కోసం అంటే సామాజిక హితానికే అవి పాటుపడుతూ ఉంటాయి. ఒత్తిళ్లకూ, గాయాలకూ అవి చలించవు. అవి ఏ త్యాగానికైనా వెనుకాడవు.
రెట్టింపు శ్రమ
మనో విశ్లేషకుడు జాన్ కాపర్ పాయ్స్ " లక్ష్యం అంటే అది సుఖ సౌఖ్యాలకూ, ప్రశాంతతకూ బద్ధ శత్రువు'' అంటాడు చలోక్తిగా. దీనికి కొంచెం భిన్నంగా అబ్దుల్ కలామ్, లక్ష్యాలను కలలుగా చెబుతూ " కలలంటే నిద్రలో వచ్చేవి కావు. నిద్ర పట్టకుండా చేసేవి'' అంటాడు. నిజానికి ఒక విశాలమైన లక్ష్యాన్ని సాధించాలంటే రెట్టింపు శ్రమ అవసరమవుతుంది.
లక్ష్యాన్ని నిర్ణయించుకుని ఎవరైనా సాధారణ శ్రమతోనే సరిపెడితే వారు అపజయాన్నే మూటగట్టుకుంటారు. అయితే, లక్ష్యాన్ని గాఢంగా ప్రేమించేవారు సహజంగానే రెట్టింపుగా శ్రమిస్తారు. అది వారికి ఆనందంగా ఉంటుందే తప్ప శ్రమగా అనిపించదు. లక్ష్యం మీద ప్రేమ లేకుండా ఎంతసేపూ లక్ష్య సాధనతో వచ్చే ఫలితాల మీద ధ్యాస ఉండే వారికే శ్రమ భారమనిపిస్తుంది. భారంగా చేసే పనులేవీ ఆశించిన ఫలితాల్ని సా«ధించలేవు.
ప్రవాహమై...
పరిమితులు, అవరోధాలు మన గమనానిక్ని నిరంతరం అడ్డుపడుతూనే ఉంటాయి. అవరోధాలన్నీ పూర్తిగా వ్యక్తిగతంగానో పూర్తిగా సామాజికంగానో ఉండవు. చాలా సార్లు అవి ఈ రెండింటి మిశ్రమంగా ఉంటాయి.అందుకే అవరోధాలను అధిగమించడం అన్నది ఆ రెండింటి పట్ల మనకున్న అవగాహన మీదే ఎక్కువగా ఆధారపడి ఉంటుంది.
లక్ష్యసాధనలో కొన్నిసార్లు అవరోధాలు ఏర్పడవచ్చు. నిజానికి అవరోధాలు, ప్రతిష్ఠంభనలు తాత్కాలికంగా ఉండేవే. ప్రతిష్ఠంబనను ఓటమి అనుకోవడం నిద్రను మరణం అనుకోవడమే. లక్ష్యసాధనలో గాయాలు అత్యంత సహజం. ఆ గాయాలు భౌతికమైనవే కావచ్చు. మానసికమైనవే కావచ్చు ఏదో ఒక స్థాయిలో అవి ఉంటాయి. తిరోగమనానికైనా పురోగమానికైనా గాయమే సరిహద్దుగా ఉంటుంది. కొందరు గాయపడితే తక్షణమే లక్ష్యం నుండి వైదొలగిపోతారు. కొందరేమో గాయాలతో పాఠాలు నేర్చుకుని మరింత బలంగా ముందుకు సాగిపోతారు. నిజానికి నీరు లోయల్లోంచి పయనించినట్లు విజయం గాయాల్లోంచే పయనిస్తుంది.
.-బమ్మెర
అనుకోకుండా రోడ్డు మీద కలసిన ఒకతను నా స్నేహితుడికి ఎవరి గురించో చెబుతున్నాడు. అవే వీ నేను పట్టించుకోలేదు గానీ, మాటల మధ్యలో ఆ వ్యక్తి గురించి చెబుతూ 'ఆయనో వాయుపుత్రుడులే' అన్నాడు. ఆ మాటకు అర్థమేమిటో నాకేమీ బోధపడలేదు. నేనలా దిక్కులు చూస్తూ ఉండిపోయాను. వారి సంభాషణ ముగిసిపోతున్న సమయంలో"ఇందాక ఎవరినో మీరు వాయుపుత్రుడు అన్నారు.
ఆమాటకు అర్థం ఏమిటండి? అన్నాను. ఆయన ఫక్కున నవ్వి " కాస్త గుట్టుగా ఉంచడానికి ఆ మాట వాడతాను. వాయుపుత్రుడు అంటే గాలి మనిషండి. నేను చెప్పే వాడి ధోరణే అది. గాలివాటంగా ఎటు పడితే అటు కొట్టకుపోతుంటాడే తప్ప ఎక్కడా స్థిరంగా ఉండడు'' అన్నాడు. "ఒక లక్ష్యం అంటూ లేని వాడు గాలి మనిషి కాక మరేమవుతాడు?''అంటూ లోలోన నా మనసు గొణుక్కుంటోంది. ఏమైనా ఈయన భలే తమాషా మనిషిలే అనిపించింది. అయితే, ఈ నిలకడలేని తనాన్ని గురించి ఎవరినైనా ప్రశ్నిస్తే వారి నుంచి వచ్చే సమాధానాలు తమాషాగా మాత్రం ఉండవు.
అనుకుంటే మాత్రం?
"ఏమేమో అనుకున్నాను. ఎంతో సాధించాలనుకున్నాను. కానీ, ఏమయ్యింది? వరదల్లో ఊళ్లు కొట్టుకుపోయినట్లు, కాల ప్రవాహంలో ఏళ్లు గడిచిపోయాయి. కానీ, నేను అనుకున్న వాటిలో కనీసం ఒక్కటంటే ఒక్కటైనా నెరవేరలేదు. బంగారం ముట్టుకున్నా మట్టి అయిపోతుంటే నేను మాత్రం ఏంచేయగలను? అందుకే ఇక ఏమనుకునీ ప్రయోజనం లేదని తేల్చేసుకుని జీవితం ఎటు తీసుకు వెళితే అటు వెళ్లిపోవ డానికే నిర్ణయించుకున్నాను.''అంటూ కొందరు కొండంత నిర్లిప్తతను వ్యక్తం చేస్తుంటారు. అయితే,ఎంతసేపూ "అనుకున్నానూ అనుకున్నానూ'' అనడమే కానీ అనుకున్నది నె రవేరడానికి చేసిందేమిటి? ఆ చేసింది ఏ స్థాయిలో? అని ప్రశ్నించుకుంటే చాలా సార్లు సరియైన సమాధానమే రాదు.
అపజయానికి వేయి దారులు
అయినా అనుకోవడంతోనే అంతా అయిపోదు కదా! ఒక లక్ష్యంగా అనుకోవడానికి ముందు మన పరిమితులు, మన శక్తి సామర్థ్యాల మీద చాలా సార్లు మనకో అంచనాయే ఉండదు. ఎన్ని వనరులు సమకూర్చుకోవాలి? ఎన్ని వ్యూహాలు సిద్ధం చేసుకోవాలి? ఎంత సేపూ విజయావకాశాల మీదే తప్ప మునుముందు ఎదురయ్యే ప్రమాదాల గురించిన అంచనా లేకపోతే ఎలా?నిజానికి మనిషిని నిలబెట్టేందుకు వచ్చే విజయానికి ఒకే దారి ఉంటుంది.
పడగొట్టాలని చూసే అపజయానికి మాత్రం వేయి దారులు ఉంటాయి. వాటిని నిరోధించడంలో ఏ కాస్త అప్రమత్తంగా ఉన్నా అపజయమే మిగులుతుంది. ఈ విషయంలో మానసిక వేత్త ఆండ్రే మౌరిస్ కొంత భిన్నమైన అభిప్రాయాన్ని వ్యక్తం చేస్తాడు. " చాలా మంది తాము అనుకున్నది నెరవేరలేదని చెబుతారేగానీ, వాస్తవానికి వారు వాటి గురించి అంత బలంగా అనుకున్నదే లేదు'' అంటాడు. ఈ మాటలు లక్ష్యం వెనుకున్న మూలాల్నే నిలదీస్తుంది. మన సంకల్పాలు చాలా సార్లు ఇంత బలహీనంగా ఉంటున్నాయా? అనిపిస్తుంది.
అంతే స్థిరంగా...
జీవితంలోని కొన్ని సంఘటనలు ఒక్కోసారి మనసును అమితంగా ప్రభావితం చేస్తాయి. ఆ ప్రభావాల్లోంచే బలమైన కోరికలు అంకురిస్తాయి. ఈ కోరికలే కొందరిలో క్రమంగా విస్తరిస్తూ లక్ష్యాలుగా మారతాయి. ఒక దశలో కోరికలు వేరు, లక్ష్యాలు వేరు అనిపించేంత వ్యత్యాసం ఈ రెంటికీ మధ్య ఏర్పడుతుంది. వాస్తవానికి కోరికలు ఎప్పుడూ ఒక వ్యక్తిని లేదా ఒక కుటుంబాన్ని అశ్రయించే ఉంటాయి.
కోరికలెప్పుడూ స్వీయ సుఖాన్నే కోరుకుంటాయి. ఆ సుఖం దక్కకపోతే చతికిలబడతాయి. లక్ష్యాల గురి వేరు. అవి వ్యక్తిగత గుడారాల్లో ఇమడలేవు. తమ కుటుంబానికి ఆవల ఉండే మిగతా వారి కోసం అంటే సామాజిక హితానికే అవి పాటుపడుతూ ఉంటాయి. ఒత్తిళ్లకూ, గాయాలకూ అవి చలించవు. అవి ఏ త్యాగానికైనా వెనుకాడవు.
రెట్టింపు శ్రమ
మనో విశ్లేషకుడు జాన్ కాపర్ పాయ్స్ " లక్ష్యం అంటే అది సుఖ సౌఖ్యాలకూ, ప్రశాంతతకూ బద్ధ శత్రువు'' అంటాడు చలోక్తిగా. దీనికి కొంచెం భిన్నంగా అబ్దుల్ కలామ్, లక్ష్యాలను కలలుగా చెబుతూ " కలలంటే నిద్రలో వచ్చేవి కావు. నిద్ర పట్టకుండా చేసేవి'' అంటాడు. నిజానికి ఒక విశాలమైన లక్ష్యాన్ని సాధించాలంటే రెట్టింపు శ్రమ అవసరమవుతుంది.
లక్ష్యాన్ని నిర్ణయించుకుని ఎవరైనా సాధారణ శ్రమతోనే సరిపెడితే వారు అపజయాన్నే మూటగట్టుకుంటారు. అయితే, లక్ష్యాన్ని గాఢంగా ప్రేమించేవారు సహజంగానే రెట్టింపుగా శ్రమిస్తారు. అది వారికి ఆనందంగా ఉంటుందే తప్ప శ్రమగా అనిపించదు. లక్ష్యం మీద ప్రేమ లేకుండా ఎంతసేపూ లక్ష్య సాధనతో వచ్చే ఫలితాల మీద ధ్యాస ఉండే వారికే శ్రమ భారమనిపిస్తుంది. భారంగా చేసే పనులేవీ ఆశించిన ఫలితాల్ని సా«ధించలేవు.
ప్రవాహమై...
పరిమితులు, అవరోధాలు మన గమనానిక్ని నిరంతరం అడ్డుపడుతూనే ఉంటాయి. అవరోధాలన్నీ పూర్తిగా వ్యక్తిగతంగానో పూర్తిగా సామాజికంగానో ఉండవు. చాలా సార్లు అవి ఈ రెండింటి మిశ్రమంగా ఉంటాయి.అందుకే అవరోధాలను అధిగమించడం అన్నది ఆ రెండింటి పట్ల మనకున్న అవగాహన మీదే ఎక్కువగా ఆధారపడి ఉంటుంది.
లక్ష్యసాధనలో కొన్నిసార్లు అవరోధాలు ఏర్పడవచ్చు. నిజానికి అవరోధాలు, ప్రతిష్ఠంభనలు తాత్కాలికంగా ఉండేవే. ప్రతిష్ఠంబనను ఓటమి అనుకోవడం నిద్రను మరణం అనుకోవడమే. లక్ష్యసాధనలో గాయాలు అత్యంత సహజం. ఆ గాయాలు భౌతికమైనవే కావచ్చు. మానసికమైనవే కావచ్చు ఏదో ఒక స్థాయిలో అవి ఉంటాయి. తిరోగమనానికైనా పురోగమానికైనా గాయమే సరిహద్దుగా ఉంటుంది. కొందరు గాయపడితే తక్షణమే లక్ష్యం నుండి వైదొలగిపోతారు. కొందరేమో గాయాలతో పాఠాలు నేర్చుకుని మరింత బలంగా ముందుకు సాగిపోతారు. నిజానికి నీరు లోయల్లోంచి పయనించినట్లు విజయం గాయాల్లోంచే పయనిస్తుంది.
.-బమ్మెర
No comments:
Post a Comment